القای بیهوشی در گربه¬ماهی پنگوسی Pangasius sutchi با استفاده از عصاره سنبل الطیب Valerian officinalis و مقایسه آن با عصاره گل میخک Eugenia caryophyllata

چکیده

به منظور بررسی اثر بخشی گیاه سنبل الطیب بر بیهوشی ماهیان، 30 قطعه گربه­ماهی پنگوسی Pangasius sutchi با میانگین (± انحراف معیار) طول و وزن به ترتیب 92/0±95/12سانتی­متر و 52/3±85/16 گرم در نظر گرفته شد. ماهیان پنگوسی در 6 گروه، هر گروه حاوی 5 قطعه ماهی قرار داده شد و تحت تاثیر غلظت­های مختلف عصاره های گل میخک و سنبل الطیب به روش غوطه وری قرار گرفتند. غلظت های 2، 3 و 4 گرم بر لیتر  برای دو عصاره تهیه شد. متوسط زمان شروع بیهوشی، متوسط زمان بازگشت از بیهوشی، متوسط تعداد زنش سرپوش آبششی و درصد بازماندگی در تیمارها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عصاره سنبل الطیب نیز همانند گل میخک قابلیت بیهوش کردن ماهی را دارا است. برای هر دو ترکیب، متوسط زمان شروع بیهوشی با افزایش مقدار ماده بیهوشی کاهش یافت. با این وجود گل میخک اثر بخشی شدیدتری در مقایسه با سنبل الطیب داشت. به طوری که مدت زمان لازم برای القای بیهوشی در گل میخک به طور معنی داری کوتاه­تر از سنبل الطیب در غلظت های مشابه بود (P<0.05). تعداد زنش های سرپوش آبششی تا وقوع مرحله چهارم بیهوشی در بین تیمارهای مختلف گل میخک اختلاف معنی­داری نداشت (P>0.05) اما این شاخص بین غلظت های مختلف سنبل الطیب، اختلاف معنی­داری را نشان داد (P<0.05). هیچ گونه تلفاتی در اثر بیهوشی در هیچ یک از تیمارهای آزمایشی مشاهده نشد. نتایج این تحقیق نشان داد که سنبل الطیب می تواند به عنوان یک ماده جایگزین گل میخک برای بیهوشی ماهیان مورد استفاده قرار گیرد.

کلید واژگان: Pangasius sutchi، سنبل الطیب، Valerian officinalis،  Eugenia caryophylla، بیهوشی.