Samad Bahrami Babaheydari

تاثیر عصاره چای کوهی بر برخی شاخص های خون شناسی، رشد و ایمنی ماهی کپور معمولی

پایان نامه کارشناسی ارشد گرایش تکثیر و پرورش آبزیان

استاد راهنما: دکتر فاطمه پیکان حیرتی، دکتر سالار درافشان

یکی از مسائل بسیار مهمی که صنعت آبزی پروری با آن روبه رو است، شیوع و گسترش بیماری در سیستم های پرورشی است. بدین منظور و نیز جهت تحریک و تقویت رشد و بهبود عملکرد جیره های غذایی، استفاذه از مواد شیمیایی و به ویژه آنتی بیوتیک ها در حال افزایش است. اما با توجه به مضرات استفاده از این مواد، از جمله افزایش مقاومت به عامل بیماری زا و نیز عدم کارایی آنها در بهبود و پیشگیری از بروز بیماری در برخی از موارد، توجه پرورش دهندگان به مواد محرک طبیعی روبه افزایش است. این مواد علاوه بر تحریک سیستم ایمنی غیر اختصاصی و در نتیجه افزایش مقاومت به بیماری ها، موجب بهبود رشد، ضریب تبدیل و ارتقای کیفیت لاشه می شوند. چای کوهی یکی از مواد محرک طبیعی است که در منابع علمی بر خواص دارویی آن تاکید شده است. بر این اساس در تحقیق حاضر خواص عصاره چای کوهی بر پارامترهای رشد و تغذیه (شامل وزن نهایی، ضریب رشد ویژه، شاخص وضعیت، افزایش وزن بدن، ضریب تبدیل غذا)، ترکیب شیمیایی لاشه (شامل پروتئین، رطوبت و چربی)، فاکتورهای خون شناسی (شامل هموگلوبین، هماتوکریت، تعداد یاخته سفید و قرمز، شاخص های مربوط به یاخته های قرمز و شمارش افتراقی یاخته های سفید)، فاکتورهای بیوشیمیایی سرم (شامل پروتئین کل، آلبومین، گلوبولین، کلسترول و تری گلیسیرید)، فعالیت سیستم ایمنی (فعالیت لیزوزیمی) و پاسخ به استرس مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور کپور ماهیان جوان(3 ± 42 گرم) به چهار گروه (تیمارها) و هر گروه به سه زیر گروه (تکرارها) تقسیم شدند. گروه اول به عنوان شاهد با جیره پایه و فاقد عصاره چای کوهی و گروه های دوم، سوم و چهارم به ترتیب با جبره های حاوی 2، 4 و 8 درصد عصاره به ازاء هر کیلوگرم جیره غذایی به مدت 70 روز، تغذیه شدند. نتایج حاصل نشان داد که پروتئین لاشه، چربی و رطوبت در تیمارهای مختاف فاقد اختلاف معنا دار بود(05/0<P). وزن نهایی، ضریب رشد ویژه و میانگین رشد روزانه در تیمار سه و چهار به طور معنی داری نسبت به تیمار شاهد بیشتر بود. ضریب وضعیت و ضریب تبدیل غذا نیز بین تیمارها دارای اختلاف معنادار بودند(05/0>P). بهترین ضریب تبدیل غذا در تیمار چهار و بهترین ضریب وضعیت در تیمار شاهد مشاهده شد. در بین تیمارها از نظر فاکتورهای خون شناسی به جز تعداد یاخته های قرمز اختلاف معنا دار وجود نداشت(05/0<P). بیشترین تعداد یاخته قرمز در تیمار شماره دو بود. محتوای پروتئین کل سرم، آلبومین و گلوبولین در تیمارهای حاوی عصاره افزایش یافت به طور ی که بیشترین مقدار پروتئین کل و آلبومین در تیمار چهار و کمترین مقدار در تیمار شاهد بود(05/0>P). محتوای گلوبولین در تیمار سه و چهار افزایش معنادار نسبت به شاهد داشت(05/0>P). میزان کلسترول و تری گلیسیرید در تیمارهای دریافت کننده عصاره به طور معناداری کاهش یافت(05/0>P). کمترین مقدار کلسترول در تیمار دو و کمترین مقدار تری گلیسیرید در تیمار سه وجود داشت. فعالیت لیزوزیمی در ماهیان تغذیه شده با 4 درصد عصاره افزایش معناداری نسبت به سایر تیمارها داشت. بعد از اعمال استرس دستکاری و تراکم در تمامی زمان ها مقدار گلوکز و کورتیزول در تیمار شاهد نسبت به تیمار چهار بیشتربود در ماهیان تغذیه شده با 8 درصد عصاره چای کوهی، سطوح کورتیزول، گلوکز، سدیم، پتاسیم و کلسیم تغییرات کمتری را نسبت به تیمار شاهد داشت. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که سطوح عصاره مورد استفاده دارای تاثیر مثبت بر روی پارامترهای رشد، پارامترهای بیوشیمیایی سرم خون، فعالیت سیستم ایمنی و همچنین پاسخ به استرس است.