Parastoo Razmara

دانشگاه صنعتي اصفهان دانشكده منابع طبيعي

اثر نانو­ذرات نقره بر برخي شاخص­هاي خون شناسي، تغييرات بافت آبشش و بيان ژن متالوتيونئين در گربه­ماهي رنگين­­کمان Pangasianodon hypophthalmus

پايان نامه کارشناسي ارشد تکثير و پرورش آبزيان

اساتيد راهنما دکتر سالار درافشان دکتر فاطمه پيکان حيرتي

اثر نانو­ذرات نقره بر برخي شاخص­هاي خون شناسي، تغييرات بافت آبشش و بيان ژن متالوتيونئين در گربه­ماهي رنگين­­کمان Pangasianodon hypophthalmus

چکيده

با رشد کنوني نانوفناوري و افزايش تعداد محصولات نانو، اين صنعت به يک رکن مهم در اقتصاد جهاني تبديل شده است. محيط­هاي آبي که بسيار آسيب­پذير هستند، محل رسوب و تجمع بسيارياز اين نانو­ذرات هستند. از ميان طيف وسيع نانوذرات، نانوذرات­نقره به دليل خاصيت ضدميکروبي کاربرد گسترده­اي دارند. هدف از انجام اين پژوهش، ارزيابي اثرات محتمل نانوذرات نقره بر برخي ويژگي­هاي فيزيولوژيک گربه ماهي­رنگين­کمان Pangasianodon hypophthalmus است. هشتاد و پنج قطعه گربه­ماهي رنگين­کمان ( 26/0 ± 12 گرم و 46/0 ± 7/10 سانتي­متر) يه طور تصادفي در 5 تانک شيشه­اي (حجم کلي 100 ليتر) استقرار يافت. آزمايش در 5 تيمار شامل: غلظت­هاي µg/L 1 نانوذرات­نقره (1Ag-NPs)، µg/L1 نيترات نقره(1AgNO₃) ،  µg/L20 نانوذرات نقره(20Ag-NPs)،  µg/L20 نيترات نقره (20AgNO₃) و گروه شاهد به مدت 10 روز اجرا شد. نمونه­برداري از کبد ماهيان در روزهاي 1،  5 و 10 (پايان آزمايش) براي انجام آناليز­هاي بيان ژن متالوتيونئين صورت گرفت. بافت آبشش نيز در پايان روز 10 به منظور مطالعات آسيب­شناسي بافتي در فرمالين 10% تثبيت شد. خون­گيري از ماهيان پس از 1 و 10 روز درمعرض­گذاري صورت گرفت و شاخص­هاي مرسوم خون­شناسي مورد ارزيابي قرارگرفت. ابتدا توالي قسمتي از ژن متالوتيونئين (62 جفت باز) براي نخستين بار در گربه­ماهي رنگين­­کمان شناسايي شد. شدت بيان نسبي ژن متالوتيونئين در بافت کبد به روش Real-time PCR  با استفاده از ژن کنترل داخليs 18اندازه­گيري شد که به طور معناداري در همه زمان­ها در تيمار 20Ag-NPs بالاتر از گروه شاهد بود )05/0(p<. مهم­ترين تغييرات بافت­شناسي ايجاد شده در آبشش در اثر مواجهه با نانوذرات و نيترات­نقره شامل هايپرپلازي، کوتاه شدن و حلقه شدن تيغه­هاي ثانويه بود. ميزان هموگلوبين، هماتوکريت و تعداد گلبول قرمز (RBC) در تيمار 20Ag-NPs در روز اول افزايش يافت )05/0(p<؛ در حالي­که در روز دهم تفاوت معناداري بين تيمار­ها مشاهده نشد )05/0(p>. در هر دو زمان بررسي، شاخص­هاي ثانويه خون­شناسي تغييرات معناداري نشان نداد )05/0(p>. بر اساس نتايج اين مطالعه، سميت نانوذرات­نقره به خصوص در غلظت بالا بر روي اين گربه­ماهي بديهي است و بنابراين لازم است اثرات جانبي نانوذرات­نقره به عنوان يک ترکيب ضد ميکروبي در صنعت آبزي­پروري مورد توجه قرار گيرد.

کلمات کليدي: نانوذره نقره، ويژگي خون­شناسي، آبشش، متالوتيونئين، گربه­ماهي رنگين­کمان، Pangasianodon hypophthalmus.